ენათმეცნიერული და ლიტერატურათმცოდნეობითი კვლევები

დოქტორანტურა

ენათმეცნიერული და ლიტერატურათმცოდნეობითი კვლევები ინტერდისციპლინური პროგრამაა, რომლის ფარგლებშიც ფილოლოგიის ეს ორი ტრადიციული დარგი ერთიანდება საერთო საკვლევი ობიექტის ირგვლივ. პროგრამის კვლევის ფოკუსი ორ ძირითად ნაწილად იყოფა:

ენათმეცნიერული კვლევა, რომლის სამიზნეა: 1) ზოგადი ენათმეცნიერება (ფონეტიკა, მორფოლოგია, სინტაქსი, სემანტიკა, პრაგმატიკა და სხვ.); 2) გამოყენებითი ენათმეცნიერება (შეპირისპირებითი ენათმეცნიერება, კორპუსის ენათმეცნიერება, სტილისტიკა და სხვ.); 3) ინტერდისციპლინური კვლევები (სოციოლინგვისტიკა, ფსიქოლინგვისტიკა და სხვ.).

ლიტერატურათმცოდნეობითი კვლევა, რომლის სამიზნეა: 1) ქართული ლიტერატურის კვლევა მსოფლიო ლიტერატურის კონტექსტში კომპარატივისტული მიდგომების გამოყენებით (ინტერტექსტუალობის თეორია, ლიტერატურის შედარებითი ისტორია, რეცეფციის თეორია, ჟანრების შედარებითი თეორია, თემატოლოგია, ლიტერატურული თარგმანის შედარებითი ანალიზი, ინტერდისკურსის ანალიზი, იმაგოლოგია, კულტურათშორისი ჰერმენევტიკა, ინტერმედიალობის თეორიები); 2) ქართული და მსოფლიო ლიტერატურის კვლევა უახლესსა და ინტერდისციპლინურ თეორიულ პარადიგმებზე დაყრდნობით (პოსტკოლონიური თეორია, მეხსიერების თეორია, შესაძლებელ და ალტერნატიულ სამყაროთა თეორია, ლიტერატურის სოციოლოგია, გენდერული და ფემინისტური თეორია, კლასიკური და პოსტკლასიკური ნარატოლოგია და სხვ.).

სადოქტორო პროგრამის მისიაა გააღრმავოს და გააფართოოს ადგილობრივ დონეზე არსებული ენათმეცნიერული და ლიტერატურათმცოდნეობითი კვლევის შესაძლებლობები, რომლებიც ეფუძნება საერთაშორისო მიდგომებსა და უახლეს ტენდენციებს. იგი ორიენტირებულია უცხო ქვეყნების უნივერსიტეტებთან და მეცნიერებთან თანამშრომლობით შექმნას მაღალი ხარისხის კვლევითი გარემო.

სადოქტორო დებულება

მისანიჭებელი აკადემიური ხარისხი:

  • ფილოლოგიის დოქტორი
  • PhD in Philology

 

სწავლების ენა: ქართული

პროგრამის ხანგრძლივობა/მოცულობა: 3–5 წელი (6–10 სემესტრი) – 42 კრედიტი

ინფორმაცია პროგრამის ხელმძღვანელების შესახებ

ბელა წიფურია – პროფესორი

ლევან ცაგარელი – პროფესორი

რეზო მარსაგიშვილი – პროფესორი

ირინა ლობჟანიძე – პროფესორი

საგანმანათლებლო პროგრამის ფარგლებში დოქტორანტების ხელმძღვანელების კვლევის პროფილები იხილეთ ბმულზე.

ზოგადი მოთხოვნები


აკადემიური ხარისხი

მაგისტრის ან მასთან გათანაბრებული აკადემიური ხარისხი ჰუმანიტარულ ან სოციალურ მეცნიერებებში.

კვლევითი გამოცდილება

ჰუმანიტარულ ან სოციალურ მეცნიერებებში კანდიდატის მიერ შესრულებული წინარე ნაშრომი/პუბლიკაცია ან/და მის მიერ სამეცნიერო-კვლევით პროექტებსა და ღონისძიებებში მონაწილეობის ან/და მუშაობის არანაკლებ 2- წლიანი გამოცდილების დამადასტურებელი დოკუმენტი.

კვლევითი განაცხადი

სადოქტორო კვლევითი განაცხადი.

ინგლისური/გერმანული ენის ცოდნა

წარმატებით ჩაბარებული შიდასაუნივერსიტეტო გამოცდა ინგლისურ/გერმანულ ენაში მინიმუმ B2 დონეზე ცოდნის დადასტურების მიზნით.


ქართული ენის ცოდნა უცხოელი კანდიდატებისთვის

დოქტორანტობის უცხოენოვან კანდიდატს, რომელსაც სურს ქართულენოვან პროგრამაზე სწავლა, გამოცდის ფარგლებში ან ქართული ენის ცოდნის დამადასტურებელი სერტიფიკატის წარმოდგენა (მინიმუმ B2 დონეზე).

ინგლისური/გერმანული ენის კომპეტენციის დადასტურება

ინგლისური ენის კომპეტენციის დადასტურების მიზნით აპლიკანტმა უნდა წარმოადგინოს ერთ-ერთი:

  • ინგლისური ენის ცოდნის დამადასტურებელი საერთაშორისო სერტიფიკატი (TOEFL (P/B at least 513 points; I/BT at least 65 points); IELTS (at least 5.5 points); FCE)
  • გერმანული ენის ცოდნის დამადასტურებელი საერთაშორისო სერტიფიკატი
  • შეფასებისა და გამოცდების ეროვნული ცენტრის მიერ გაცემული შესაბამისი ვალიდური სერტიფიკატი, რომელიც ადასტურებს კანდიდატის ენის კომპეტენციას პროგრამით გათვალისწინებულ მინიმუმ B2 დონეზე
  • ინგლისურენოვანი საბაკალავრო ან სამაგისტრო პროგრამის დასრულების დამადასტურებელი დიპლომი*

შენიშვნა: უცხოეთში მიღებული განათლების დამადასტურებელი დიპლომის აღიარება უნდა იყოს დადასტურებული განათლების ხარისხის განვითარების ეროვნული ცენტრის მიერ.

მიღების პროცესი


ზეპირი გამოცდა დარგობრივ კომისიასთან.

დეტალური ინფორმაცია პროგრამაზე მიღების პირობების, ვადების, წარსადგენი დოკუმენტებისა და შეფასების კრიტერიუმების შესახებ მოცემულია დოკუმენტში სადოქტორო პროგრამაზე მიღების პროცედურების და შეფასების სისტემა.

პროგრამის მოთხოვნები


სადოქტორო პროგრამაზე სწავლის განმავლობაში დოქტორანტმა:

  • უნდა დააგროვოს 42 კრედიტი
    • სავალდებულო 18 კრედიტი (საიდანაც დოქტორანტმა 6 კრედიტი უნდა აიღოს სავალდებულო-არჩევითი ბლოკიდან მისი კვლევის მიმართულების შესაბამისად – ლიტერატურა ან ენათმეცნიერება)
    • 24 კრედიტი – არჩევითი, საიდანაც დოქტორანტი იღებს კურსებს თავისი კვლევითი ინტერესების გათვალისწინებით
  • გამოაქვეყნოს 2 სტატია, რომელთაგან მინიმუმ ერთი უნდა იყოს გამოქვეყნებული საერთაშორისო რეფერირებად ჟურნალში
  • აირჩიოს მინიმუმ 2 ტრენინგი ტრანსფერული უნარების განვითარების ხელშეწყობის მიზნით
  • დაიცვას სადოქტორო ნაშრომი

რესურსები და პარტნიორები

უნივერსიტეტის რესურსები

  • უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკა და ელექტრონული რესურსები (მათ შორის სამეცნიერო ელექტრონული ბაზები – ScienceDirect, Scopus, Clarivate Analytics, EBSCO, Jstor, Project Muse, Cambridge Journals, DOAJ, ProQuest, Oxford Journals და სხვ.)
  • უნივერსიტეტის მულტიმედია ბიბლიოთეკა
  • ბოლო წლების განმავლობაში უნივერსიტეტში შექმნილი მონაცემთა ბაზები პროსოპოგრაფიის, ეპიგრაფიკისა და კორპუსის ენათმეცნიერების მიმართულებით

სამეცნიერო კვლევების მატერიალურ-ტექნიკური ბაზა

  • ლექსიკოგრაფიისა და ენობრივი ტექნოლოგიების ცენტრი, მისი ბიბლიოთეკა, ცენტრის მიერ შექმნილი ლექსიკონები და კორპუსები
  • ლინგვისტურ კვლევათა ინსტიტუტი
  • შედარებითი ლიტერატურის ინსტიტუტი
  • სააუდიტორიო/სამუშაო სივრცეები

საერთაშორისო პროგრამები და სისტემები

  • Erasmus + გაცვლითი პროგრამები დოქტორანტებისთვის
  • არგუსი, Elearning და Turnitin-ის სისტემები
  • საერთაშორისო სადოქტორო სკოლა
  • კვლევების კოორდინაციის სამსახური
  • საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენციებში მონაწილეობისა და საერთაშორისო ჟურნალებში სამეცნიერო სტატიის გამოქვეყნების დაფინანსების შესაძლებლობა

დაცული სადოქტორო დისერტაციები


პროგრამის პროფესორების კვლევითი პროფილები

პროგრამების პროფესორები ჩართული არიან კვლევით საქმიანობაში, ხელმძღვანელობენ და/ან მონაწილეობენ ადგილობრივ და საერთაშორისო კვლევით პროექტებში/პროექტებს, მონაწილეობენ საერთაშორისო კონფერენციებში და აქვეყნებენ საერთაშორისო პუბლიკაციებს.

საგანმანათლებლო პროგრამის ფარგლებში დოქტორანტების ხელმძღვანელების კვლევის პროფილები იხილეთ ბმულზე.


ინფორმაცია პროგრამასთან დაკავშირებულ კვლევით აქტივობებზე/პროექტებზე

შედარებითი ლიტერატურის ინსტიტუტი

შედარებითი ლიტერატურის ინსტიტუტი მუშაობს რამდენიმე მიმართულებით, რაც გამთლიანებულია საერთო მეცნიერული ამოცანით, ხედვით, მიდგომებითა და მეთოდოლოგიებით, ითვალისწინებს გუნდურ და ინდივიდუალურ მუშაობას, ჯგუფურ და ინდივიდუალურ პუბლიკაციებს (მონოგრაფიებს, სტატიებს, ასევე, სადოქტორო და სამაგისტრო ნაშრომებს), თემატურ კონფერენციებსა და სემინარებს.

კვლევის მიმართულებები:

  • კოლონიური/პოსტკოლონიური ქართული ლიტერატურა (კულტურული პარადიგმები, მხატვრული მოდელები, ტექსტური იმპლემენტაციები)
  • თანამედროვე ლიტერატურისმცოდნეობა – თეორიები და მეთოდოლოგიები, პოეტიკა
  • მოდერნიზმიდან პოსტმოდერნიზმამდე – ევროპიდან საქართველომდე
  • ლიტერატურა და ტოტალიტარული რეჟიმები; ლიტერატურა და ანტისემიტიზმი
  • შავი ზღვა როგორც ლიტერატურული და კულტურული სივრცე

კონფერენციები (2010 წლიდან):

  • შედარებითი ლიტერატურის საერთაშორისო კონფერენციები, 1-6, 2010-2016
  • ილია ჭავჭავაძე: კულტურული ფიგურის საკრალიზაცია/სეკულარიზაცია. საერთაშორისო კონფერენცია. 2017
  • შედარებითი ლიტერატურის მსოფლიო ასოციაციის 23-ე კონგრესი. ჯგუფური სესია: “როგორ ცვლის ლიტერატურა გეოგრაფიას: ევროპული გლობალურობა და შავი ზღვის/საქართველოს ლოკალურობა”. თსუ, 2022
  • შავი ზღვა როგორც ლიტერატურული და კულტურული სივრცე, 2018 (საქართველო)
  • შავი ზღვა როგორც ლიტერატურული და კულტურული სივრცე 2 (ბულგარეთი, სოფიის უნივერსიტეტი)
  • შავი ზღვა როგორც ლიტერატურული და კულტურული სივრცე 3, 2025 (რუმინეთი, კონსტანცას უნივერსიტეტი)
  • ავანგარდის მომენტების გახსენება, ავანგარდის სცენების შეკავშირება, 9-11 ოქტომბერი, 2024

მიმდინარე პროექტები:

  • საბჭოთა წარსულის რეპრეზენტაცია პოსტსაბჭოთა ქართულ მწერლობაში (2023-2025) – შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდი
  • Trauma und Erinnerung in der deutschen und georgischen Literatur des Postkommunismus (2022-2024) – ალექსანდერ ფონ ჰუმბოლტის ფონდი
  • ერზაც-ლიტერატურა: ქართული მწერლობის საბჭოური გამოცდილების კრიტიკული ანალიზი (2024-2025)

ციფრული პლატფორმები:

ლინგვისტურ კვლევათა ინსტიტუტი

ლინგვისტურ კვლევათა ინსტიტუტი ახორციელებს კვლევით პროექტებს შემდეგი მიმართულებებით: ქართული ჟესტური ენის კვლევა; ქართველურ ენათა ტიპოლოგიური კვლევა, ელექტრონული დოკუმენტაცია; ტექსტოლოგია, ძველი ქართული სიტყვიერი მემკვიდრეობის კვლევა, პუბლიკაცია; ქართული ენის სოციალური ისტორიის კვლევა; ქართულის, როგორც მეორე ენის და ქართულის, როგორც უცხო ენის სტანდარტიზაციის საკითხთა კვლევა.

ინსტიტუტის სტრუქტურა:

  • ჟესტური ენის ლაბორატორია
  • ქართველური ენების კვლევის ჯგუფი
  • ქართული ენის სახელოსნო
  • აფხაზური ენის დოკუმენტირებისა და კვლევის ცენტრი

კვლევის ძირითადი სფეროები:

  • კორპუსული ლინგვისტიკა
  • ბუნებრივი ენის მოდელირება
  • კომპიუტერული ლექსიკოგრაფია
  • ქართული ჟესტური ენის კვლევა
  • ქართველურ ენათა კვლევა
  • სოციოლინგვისტიკა
  • ტექსტოლოგია, ძველი ქართული ფილოლოგია
  • ქართულის როგორც უცხო ენისა და ქართულის როგორც მეორე ენის კვლევა

მიმდინარე/უახლოესი პროექტები:

  • ქართული ენის კორპუსი (2009-2015, გაგრძელება)
  • საქართველოს პროსოპოგრაფია (პირველი რესპუბლიკა 1918-1921)
  • საქართველოს ეპიგრაფიკული კორპუსი
  • CA21167 – უნივერსალურობა, მრავალფეროვნება და იდიოსინკრაზია ენობრივ ტექნოლოგიებში (UniDive) (2022-2026)
  • ძველი ქართული ლიტერატურის ისტორია: ახალი მეთოდოლოგიური და კონცეპტუალური მიდგომები (2023-2026)
  • ქართული ჟესტური ენის სახელთა მორფოლოგია (2023-2026)
  • მიმართვის სისტემები მეგრულსა და ლაზურში (2024-2026)
  • ქართული ენის მორფოსინტაქსური კომპიუტერული ანალიზი (2023-2025)
  • მეგრული ენის ანოტირებული კორპუსი ელექტრონული ლექსიკონით (2022-2025)

კვლევითი აქტივობების შესახებ დეტალური ინფორმაცია ასევე შესაძლებელია იხილოთ ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის სამეცნიერო კვლევების პლატფორმაზე.